Hwæþere
보즈워스와 톨러의 앵글로색슨어 고대 영어 사전 - hwæþere
고대 영어 사전에 따르면:
- hwæþere
- Add; I. in a principal clause with which is connected a dependent clause introduced (1) by þeáh. (a) þeáh ... hwaeþere :-- Þeáh hé hié mannum missenlíce dǽle, hwæþere hé bebeád ꝥ wé ... gedǽlan ... þone teóþan dǽl, Bl. H. 39, 18. Þeáh hé latode ..., hwæþre hé ... þegnunga gefylde, 167, 8: Ph. 640. Þáh ... huoeðre etsi ... tamen, Lk. L. 18, 5. (a α) þeáh þe ... hwæþere :-- Þeáh þe ꝥ hús ufan open sý, ... hweþre hit biþ ... wið ǽghwylc ungewidro gescylded, Bl. H. 125, 31: Dan. 234. (b) hwæþere ... þeáh :-- Hwæþre hé getrymede heora geleáfan mid þon heofonlicon weorce, þeáh hié word þæs heofonlican gerýnes ne ongeáton, Bl. H. 17, 7. (b α) hwæþere ... Þeáh þe :-- Hwæðre þæt gegongeð, þeáh þe hit sý greóte beþeaht, Dóm. 98. Nó hwæþre ... þeáh þe ..., Gen. 952. (2) by gif :-- Gif (etsi ne selles for ðon friónd his bið, fore giornise huoeðre (tamen) his seleð him, Lk. L. 11, 8. Gif se hund losige, gá þeós bót hwæðere forð, Ll. Th. i. 78, 6. (3) by a particle expressing time :-- Syþþan hié ðæt feoh onféngon, ne mihtan hié hweðre forswígian, Bl. H. 177, 31. Ðá hé þá gesihþe geseah, þá ne wæs hé hweðre nóht feor on oferhygd áhafen, 215, 32. II. in a co-ordinate clause. (1) introducing the clause :-- Wandode se wísa; hwæðre hé cwæð, Ðan. 550: An. 504: Kr. 38: 101: Ps. 68, 3. ¶ with another particle :-- God swá forlǽteþ sweltan his corenan, þá þonne hwæþre (tamen) hé ne lǽteþ ná beón forholene æfter deáþe, Gr. D. 294, 5. (2) within a clause, (a) however, yet :-- Manigfeald wundor ðǽr beóð æteówed, ealles oftost hweðre on ðǽm dæge, Bl. H. 209, 16. Ðegnas his geuundradon ... nǽnig monn hueðre (tamen) cueð ..., Jn. L. R. 4, 27. Gesæh gegesettedo ðá hræglo, nó huoeðre inn eóde, 20, 5: Crä. 32: Met. 28, 170. (b) however, but :-- Alle swǽ huelce cuoeðas, dóas; æfter werc hueðre (uero) hiora nallas gé gedóa, Mt. L. 23, 3. Nú hueðre (uero) cuoeð, Jn. L. 9, 41. Ðis gedd cuæð se Hǽlend, ðá ilco huoeðre (autem) ne ongetton, 10, 6: 13, 7: 15, 24: 17, 25. Hé wæs on Pannania on woruld cumen; wæs hé hweðre in Italia áféded, Bl. H. 211, 17: 19. III. in a clause referring to a previous sentence or group of clauses. (1) introducing the clause, yet :-- Geþencean wé ꝥ Drihten his englas gesceóp ...; ealle stówa hé gefylleþ ... and ǽghwár hé biþ andweard; hwæþere hé hine geeáþmédde, Bl. H. 23, 21: B. 574: 970: 2298: An. 51. ¶ with another particle :-- Þonne hwæþre (tamen) ús is genóh cúð, Gr. D. 320, 26. (2) within a clause, (a) however :-- Se bisceop þá þǽr gesette góde sangeras ...: næs hweðre nǽnig man þe nihtes tídum dorste on þǽre ciricean cuman, Bl. H. 207, 34: Dan. 168: (tamen) Jn. L. R. 7, 13. Ongeat hwæþre..., Gen. 1863: Men. 68: Ph. 443: Met. 20, 74. (b) however, but :-- Inhlógan hine. Hé huedre (uero) ... genóm ðone fæder ..., Mk. L. R. 5, 40. Ne ðus is huoeðre (autem) in iúih, 10, 43: Jn. L. 20, 17. Huæðre, 6, 6. Dǽle hé hwæðre ..., Ll. Th. i. 86, 6. IV. in a clause connected with a preceding one by another conjunction. (1) and :-- Hé ús lǽrde hú wé ús gebiddan sceoldan, and hwæþere cwæþ, 'Eówer Fæder wát hwæs eów þearf biþ, ǽr gé hine biddan,' Bl. H. 19, 36: 23, 28: 75, 24, 28: 103, 19. Ll. Th. i. 100, 6: Sal. 438: Cri. 1378: El. 719. Þæt wundra sum monnum þúhte ..., and þæt hwæþre gelomp, Gú. 491. (1 a) and þá (þonne) hwæþere :-- Ðá ne dorstan hí nó him geneálǽcan, and þá hwæþre férde hé mid him, Shrn. 76, 29. Cwyst þú ꝥ þé nǽre cúð ꝥ ic ne cúðe Grécisc geþeóde? and þonne hwæþre (et tamen) sprec nú on Grécisc, Gr. D. 300, 16. (2) eác :-- Eorðe ælgréno, eác hwæþre ceald, Met. 20, 78. (3) ac :-- Genóh wel wát God hú hit getímað on þǽre fandunge; ac hwæðere se man næfð ná mycele geðincðe búton hé áfandad sý, Hml. Th. i. 268, 17. Þá hǽþenan men tó lócodan, ah hié hweþre wǽron tó ðæs swíðe gefyrhte þæt heora nǽnig him wiþstandan ne dorste, Bl. H. 221, 34. Ah miltsa þú hweþre ús, 225, 20. Ac hé him tó frófre lét hwæðere forð wesan ..., Gen. 955.