Hæleþ

Nach dem Altenglischen Wörterbuch:

hæleþ

Add: [The declension of this word is like that of ealu ; both are t-stems, and the regular nominative should be hæle q. Kl. Nom. Stam. §29, Sievers Grammar § 281]. I. used with complimentary force of both temporal and spiritual persons; (1) implying excellence in worldly matters :-- David wæs háten diórmód hæleð, Israéls brega æðele and ríce, cyninga cýnost, Ps. C. I. Weorð eác ádrǽfed deórmód hæleð Óslác of earde, Chr. 975 ; P. 120, 20. Ing wæs ǽrest mid Eást-Denum . . . þus Heardingasþone hæleð nemdun, Rún. 22. Byð for eorlum æðelinga wyn hors hófum wlanc, þǽr him hæleþe ymb welege on wicgum wrixlað sprǽce, 19. (l a) transferred to Christ :-- Ongyrede hine geong hæleð, þæt wæs God ælmihtig, strang and stíðmód, gestáh hé on galgan, módig on manigra gesyhðe, Kr. 39. (2) in spiritual matters :-- Ióhannis hæleð helwarum spr. ec, Hö. 24. Wís hæleð (St. Andrew), An. 921. Tírfæst hæleð. . . bisceop se góda . . . ðám wæs Cyneweard nama, Chr. 975 ; P. 120, 9. (3) expressing courtesy in address :-- Nú þú miht gehýran, hæleð mín se leófa, Kr. 78 : 95 : El. 511. II. a man :-- Nǽnig manna wát, hæleða under heofenum, Sal. 60. Fira gehwylc hæleða cynnes, Wal. 40. Nǽnig manna under heofonhwealfe hæleða cynnes, An. 545. Dryhten ealra hæleða cynnes, El. 188. Heofonengla here and hæleða beam, ealle eorðbúend and atol deófol, Cri. 1278. Þonne heofon and hel hæleda bearnum, fíra feórum fylde weorðeð, 1592. Mith heliðum, Txts. 151, 12. ¶ in phrases applied (1) to an earthly ruler :-- Eádward cing . . . hæleða wealdend, Chr. 1065; P. 193, 31. Hæleða waldend (the king of Sodom), Gen. 2139. (2) to the Deity :-- Sóð Sunu Metodes, sáwla Bergend, hæleða Helpend, Dan. 403. HælðaScyppend, An. 396. Bearn Wealdendes, hæleða hyhtgifa, El. 852. Hæleþa Wealdend, Ps. Th. 1416. [Cf. Icel. hölðr.] hæleþ

Verwandte Wörter: See