Tíd

古英語辞典によると:

e;

tíd

f. Tide (as in Shrove-tide, etc.), time, hour; tempus, Wrt. Voc. i. 52, 39: hora, 53, 17. I. marking time when, time at which anything happens, time or date of an event, time, hour:--Be ðam dæge and ðære tíde nán mann nát . . . Gé nyton hwænne seó tíd ys, Mk. Skt. 13, 32, 33. Ðá com his tíd ðæt hé sceolde of middangearde tó Drihtne féran, Bd. 4, 3; S. 567, 13: 4, 9; S. 577, 16. Tó morgen on ðisse ylcan tíde ic sende micelne hagol, Ex. 9, 18. Ðæt sylþ his wæstmas tó rihtre tíde, Ps. Th. 1, 4. Hé on gerisene tíd mid hwǽte seów, Bd. 4, 28; S. 605, 34. On eallum tídum secggan wé him þanc, Blickl. Homl. 103, 25. I a. a proper time, time at which a thing can or ought to be done, time (as in to be in time), season, opportunity:--Ðæt tíd wǽre stánas tó sendanne and tíd tó somnienne, Bd. 4, 3; S. 567, 9. Tíd is ðæt ðú fére, Exon. Th. 179, 30; Gú. 1269. Hwílum sié sprǽce tiid, Past. 38; Swt. 275, 17. Hé bít ðære tíde, hwonne hé ðæs wierðe sié, ðæt hé hine besuícan móte, 33; Swt. 227, 11. On tíde hé sende hys þeów at the season he sent a servant (A. V.), Lk. Skt. 20, 10. Ðæt hé him on tíde mete sylle to give them meat in due season (A. V.), Mt. Kmbl. 24, 45. Tó tíde, Past. 63; Swt. 459, 12. Se ðe his ǽr tíde ne tiolaþ, ðonne biþ his on tíd untilad, Bt. 29, 2; Fox 106, 3. Ic ondette gífernesse metes ǽr tídum, and in tíde, ge eác ofer rihttíde, Anglia xi. 98, 24. Bi ðon héræfter in heora tiid is tó secgenne de quibus in sequentibus suo tempore dicendum est, Bd. 3, 18; S. 546, 40. Ofer ða tíd ðæs sǽwetes, 4, 28; S. 605, 8. I b. marking a definite time in the day, an hour:--Hit wæs ðá seó teóðe tíd hora erat quasi decima, Jn. Skt. 1, 39. Ðá wæs neán seó syxte tíd, and þýstro wǽron ofer ealle eorþan óð ða nigoþan tíde, Lk. Skt. 23, 44. Fram ðære sixtan tíde óð ða nigoðan tíd, Mt. Kmbl. 27, 45. Hé út eode embe ða sixtan and nigoðan tíde . . . embe ða endlyftan tíde, 20, 5-6. Ymbe ða nygoðan tíd clypode se Hǽlend, 27, 46. Ymb ða teóðan tíd dæges, Bd. 3, 27; S. 558, 12. Sele drincan on þreó tída, on undern, on middæg, on nón, Lchdm. ii. 140, 1. I c. as an ecclesiastical term, a canonical hour, hour for a service, the service at such an hour:--Ic sincge ǽlce dæg seofon tída psallo omni die septem synaxes, Coll. Monast. Th. 18, 30. Wé lǽraþ ðæt man on rihtne tíman tída ringe, L. Edg. C. 45; Th. ii. 254, 5. Gif preóst on gesetne tíman tída ne ringe, oþþe tída ne singe, L. N. P. L. 36; Th. ii. 296, 3-4. I d. a time at which a commemoration takes place, a tide, festival, anniversary:--On ðone þriddan dæge ðæs mónðes biþ ðæs hálgan pápan tíd ðe is nemned Sce Antheri, Shrn. 47, 31: 48, 5, and often. Týd, 150, 11: 151, 17. Ðæs heáhengles (St. Michael) tíd, Blickl. Homl. 197, 4. Seó tíd (the anniversary of a victory), 205, 28. Cristes tíd Christmas, Lchdm. ii. 294, 27. Tó Sce Michaeles tíde at Michaelmas, Chr. 759; Erl. 54, 14. Se cyng nam ðǽr his feorme in ðære middewintres tíde, 1006; Erl. 140, 30. Ic bebeóde ðæt mon hiora tíd boega geuueorðiæ tó ánes dæges tó Ósuulfes tíde I enjoin that the anniversary of them both be kept on one day, on Oswulf's anniversary, Chart. Th. 460, 1-7. Is ðeós tíd (Easter) ealra tída héhst and hálgost, Blickl. Homl. 83, 19. Beó ðám hálgum tídan eallum cristenum mannum sib and sóm gemǽne, L. Eth. II. marking duration, (1) where the length of time is indefinite, time, a period of time; in pl. times (as in our times, etc.):--Uncúþ biþ ǽghwylcum ánum men his lífes tíd, Blickl. Homl. 125, 7. Wé sceolan on ðisse sceortan tíde geearnian éce ræste, 83, 2. Hé langre tíde ealle heora mǽgþe wæs geondfarende, Bd. 2, 20; S. 521, 26. On sibbe tíde in time of peace, 2, 16; S. 520, 10. Ðú ne oncneówe ða tíde ðínre geneósunge, Lk. Skt. 19, 44. On ða tiid suá huelc suá biscephád underféng, hé underféng martyrdóm. On ða tiid wæs tó herigeanne ðæt mon wilnode biscephádes, Past. 8; Swt. 53, 18. Ic sume tíd fram ðé gewát, Bd. 5, 12; S. 630, 29. Twelf wintra tíd for the space of twelve years, Beo. Th. 296; B. 147. Eálá ðæt wolde God ðæt ússa tída wǽren swelce, Met. 8, 40. Hé wæs him feor manegum tídum (for a long time, A. V.), Lk. Skt. 20, 9. Ǽr eallum tídum ácenned, Blickl. Homl. 31, 24. Ða ðe on mé gelýfaþ eallum tídum on écnesse, 231, 4. Ðæt wæs geworden on Wulfheres tídum, Bd. 3, 21; S. 551, 42. On ðám tídum árás Pelaies gedwild, Chr. 380; Erl. 11, 6. Sió wyrd dǽlþ eallum gesceaftum stówa and tída, Bt. 39, 5; Fox 218, 33. (1 a) time, condition of things:--On ðam endenýhstan dagum ðissere worulde beóþ frécenlíce tída, Wulfst. 81, 12. (2) where the period is a definite one:--Ðá (after the first act of creation) eodon þrý dagas forð búton tída gemetum (without measurement of hours and days); for ðan ðe tunglan nǽron gesceapene, Homl. Th. i. 100, 7. (2 a) an hour of the day:--Æfter lytlum fæce swylce ánre tíde, Lk. Skt. 22, 59. Healfre tíde fæc, Bd. 4, 3; S. 568, 1. On ánre tíde dæges in the course of one hour, Blickl. Homl. 31, 2. Steorran hié ætiéwdon ful neáh healfe tíd ofer undern, Chr. 540; Erl. 16, 4. Áne tíd dæges, 879; Erl. 80, 30. Hú ne synt twelf tída ðæs dæges? Jn. Skt. 11, 9. Feówer and twentig tída. . . ðæt is án dæg and án niht, Lchdm. iii. 254, 13: 260, 13-15. Æfter þrím tídum gelǽd hyne tó bæþe, Lchdm. i. 302, 17. Án wæcce hæfþ þreó tída, Homl. Th. ii. 388, 14. (2 b) one of the four seasons of the year:--Hærfestlícre tíde autumnali (tempore), Hpt. Gl. 496, 48. Óþ sumeres tíd, Bd. 4, 28; S. 605, 35. Feówer tída syndan on ðæm geáre, Blickl. Homl. 35, 15. On lenctenlícere emnihte wurdon geárlíce tída gesette, Homl. Th. i. 100 3. Þurh ðæt gewrixle ðara feówer týda, ðæt ys lencten and sumer and herfest and winter, Shrn. 168, 12. Nihte and dæg ðú ðe gewissast and tídena ðú selst tída noctem diemque qui regis et temporum das tempora, Hymn. Surt. 6, 6. On wintregum tídum, Ors. 1, 1; Swt. 12, 34. (2 b 1) a season of the year:--Se cyng gewende tó ðam middan wintra tó Wihtlande and wæs ðǽr ða tíd, and æfter ðære tíde gewende ofer sǽ, Chr. 1013; Erl. 149, 11-13. Gehealdaþ ðás tíd (Lent), Homl. Th. i. 180, 2. (2 c) an age:--Þreó tída sind on ðysre worulde; án is seó ðe wæs bútan ǽ, óðer is seó ðe wæs under ǽ, seó ðridde is nú æfter Cristes tócyme, Homl. Th. i. 312,29. III. as a grammatical term, tense:--Verbum ys word mid tíde and háde bútan case . . . Him gelimpþ . . . tempus tíd, Ælfc. Gr. 19; Zup. 119, 8-14. Tíd gelimpþ worde for getácnunge mislícra dǽda. Æfter gecynde synd þreó tída . . . andwerd tíd . . . forðgewiten tíd . . . tówerd tíd, 20; Zup. 123, 12-17. [O. Sax. O. Frs. tíd: O. H. Ger. zít tempus, hora, aevum, saeculum: Icel. tíð.] v. ǽfen-, án-, bed-, behreówsung-, bén-, blódlǽs-, cwyld-, cyric-, Eáster-, fæsten-, freóls-, fulwiht-, gebed-, gebyrd-, gefylling-, hærfest-, hancréd-, heáh-, heáhfreóls-, heófung-, hláfmæsse-, lencten-, merigen-, mete-, middæg-, morgen-, neáh-, nón-, riht-, symbel-, þrowung-, úht-, undern-, winter-tíd; hwíl-tídum; tíma. tid

関連語: 19; Th. i. 308, 28.